Box of experiments 1.05: Campana de buceo

Campana de buceo

NECESITAS:

Un recipiente de plástico.

Un vaso de plástico.

Una pelota de porexpán.


PROCEDIMIENTO:


 1. Llena el recipiente de plástico con agua por la mitad y coloca la pelota.

  2. Cubre la pelota con el vaso de plástico.

  3. Empuja el vaso hacia el fondo del recipiente   despacio y con suavidad.


SOLUCIÓN:

Observarás que el agua no entra en el vaso y que la pelota se mantiene en el fondo gracias a, que el aire del vaso, se queda encerrado. Cuando bajas este, le queda aire dentro porque la presión del agua, ejerce sobre el aire.

Personalización da molécula de ADN:


POR QUE DECORAMOS ASÍ A NOSA MOLÉCULA DE ADN?

Os seres míticos, por pura lóxica, teñen que ter tamén ADN. Ou, como se non, ía o poderoso dragón pasar á súa magnificencia e os seus flamíxeros esputos á súa descendencia? E os grifos deben ter ADN de león ao mesmo que de aguia, non si? É pura lóxica.
Pois partindo desta premisa, e con alma de poetas eliximos os anxos e os demos. Antagonistas épicos da mitoloxía cristiá son, sen embargo, complementarios na súa diferenza. Os anxos, a personificación do ben e da xustiza, non existirían, ou a súa existencia sería fútil e vacua, sen os demos, malvados e perversos castigadores. E viceversa, obviamente. Pois, pois, pois mirade se somos listos coma allos e poéticos que nin Lorca, que esta fermosa interdependencia entre anxos e demos a trasladamos e a trazamos como metáfora para referirnos á complementariedade de bases das dúas cadeas complementarias e antiparalelas de ADN. Oh, que fermoso. Deixando de lado o da maldade e o da bondade, a piedade e a vinganza e demais detalles épicos que lle dan emoción á historia das orixes e dos demos pero poderían inducir ao erro no noso caso, a bíblica dualidade cae como unha luva para a complementariedade das dúas cadeas de ADN. Fermoso.
E seguimos decorando, e é que as bases nitroxenadas do ADN non forman a cadea por si soas, senón que forman nucleótidos xunto a pentosa desoxirribosa e un ácido fosfórico. E os nosos anxos e demos van vivir nun Universo onde habitarán as fermosas estrelas que son as pentosas e os cometas que son os fosfatos, poetizando inda máis o poetizado e creando un máxico mundo nunha cadea de ADN. Agora pensade nas vosas células e imaxinade un Universo enteiro, con anxos e demos habitando estrelas e cometas, complementándose entre si. Literalmente, tedes o Universo no corazón, na palma da man, no voso interior.

LENDA:

Adenina – Anxo
Guanina – Demo
Citosina – Ás
Timina – Tridente
Pentosa – Estrela
Ácido fosfórico – Cometa

 

Enquisa  sobre caracteres hereditarios comúns













A expresión do ADN

Como dixemos no vídeo, cada anaco de ADN que determina un caracter (proteína) denominámolo XENE.
Entendemos por carácter cada un dos atributos morfolóxicos ou fisiolóxicos que definen ós individuos dunha especie. Por exemplo, a cor de ollos, cor de pelo, grupo sanguíneo, etc.
Estes caracteres poden ser cuantitativos o cualitativos. Os primeiros, están determinados por un só xene e adoitan manifestarse con alternativas claramente distinguibles, por exemplo a cor do pelo negra ou branca nos ratos, pola contra, os cualitativos son caracteres influídos por varios xenes e que presentan unha variación gradual, por exemplo, a nosa cor de pel, dentro da mesma raza uns a temos máis clara e outros máis escura, pero de xeito gradual. Polo menos, cada un destes caracteres ven determinado por dous alelos procedentes cada un dun proxenitor.

ALELO: Son as distintas alternativas que presenta un mesmo xene nos individuos dunha poboación.
Estes alelos se atopan nos cromosomas homólogos, xa que cada un deles, ven dun proxenitor.







 Se os alelos para o mesmo carácter son iguais nos seus cromosomas homólogos, estamos falando de individuo
HOMOCIGOTOS ou RAZAS PURAS.
Mentres que se son diferentes, falamos de individuos
 HETEROCIGOTOS ou HÍBRIDOS.

Chamamos XENOTIPO ó conxunto de todos os xenes presentes nun cromosoma dun individuo. FENOTIPO é a expresión visible destes xenes, por exemplo:
Para o caracter da cor do pelo, pode ter dous alelos:

      Negro -> A Branco -> a
Un individuo que teña como xenotipo AA  e outro que teña Aa  , expresan o mesmo fenotipo: cor negro.
A expresión dos alelos esta relacionada cos tres tipos de herdanza:

  Herdanza dominante        Herdanza intermedia            Herdanza codominante
                                           
No caso da herdanza  na especie humana é moi complexa, e a maioría dos caracteres adoitan estar codificados por  varios pares de alelos que non teñen por que atoparse próximos entre eles e incluso en cromosomas diferentes .

Ademais todo o que sabemos da xenética humana é observando os defectos ou os erros (mutacións) que acostuman manifestarse como enfermidades.

Neste RETO 3 imos a fixarnos en tres caracteres facilmente                                                 visibles:

           1.- Ter a punta do dedo polgar curvo o estirar o dedo
           2.- Podo enrolar a lingua dentro da boca   ou non .
           3.- Ter o lóbulo da orella pegado a mesma ou non




Fixemos unha enquisa a 200 persoas:

ENQUISA HERDANZA XENÉTICA
1-. Teño a punta do dedo do polgar curvo ao estirar o dedo formando un ángulo de 45 grados co resto do dedo.
a)SI b)NON
2-. Podo enrolar a lingua dentro da boca sen necesidade de acudir á axuda dos dentes.
a)SI b)NON
3-. Teño o lóbulo da orella pegado á orella.
            a)SI b)NON
4-. Teño as tres características anteriormente descritas.
a)SI b)NON
            Club de ciencias do IES de Beade






1.Dedo do polgar curvo ou recto





Polgar curvo  
Si 91  
Non 109

2.Enrolar a lingua ou non

	Enrolar a lingua
Si	157
Non	43

3.Lóbulo da orella pegado ou despegado

	Lóbulo da orella pegado
Si	59
Non	141

Conclusións

Fixemos un total de 200 enquisas:

	Polgar curvo	Enrolar a lingua	Lóbulo da orella pegado	Teño as tres características
Si	91	157	59	26
Non	109	43	141	174

• Para o extremo do polgar curvo ou recto vemos que o que domina é o carácter de ter o dedo polgar non curvo,aínda que hai moi pouca diferenza, pensamos que iso e debido a dificultade de recoñecer claramente este carácter cando se realizaron as enquisas.
• Para o carácter de poder enrolar a lingua ou non , claramente domina o feito de poder enrolala tal como din as leis de Mendel deben aparecer aproximadamente un 75% carácter dominante y un 25% recesivo.
• Para o carácter lóbulo da orella pegado ou despegado, tamén se ve claramente que domina o lóbulo da orella despegado(75%) e un (25%) pegado.

Por último para a pregunta das 3 características este foi o resultado:

Como vemos os tres caracteres xuntos aparecen so un 13% este valor nos induce a deducir que non están ligados(non están no mesmo cromosoma) por lo tanto non se transmiten xuntos,son independentes.

Outros caracteres que chamaron a nosa atención son:

A calvicie, que nos homes é dominante e recesivo nas mulleres; é una herdanza influída polo sexo.

Pico de viúva, que depende da forma en que nace o pelo , que é dominante con respecto ó pelo continuo (recesivo) como vemos na foto. Que ademais é facilmente visible

Poderiamos estudar moitas características, unhas máis complexas ou/e visibles que outras, que herdamos dos nosos proxenitores, pero de todas elas é responsable o ADN.

ALELO: Son as distintas alternativas que presenta un mesmo xene nos individuos dunha poboación.

Estes alelos se atopan nos cromosomas homólogos, xa que cada un deles, ven dun proxenitor.

Se os alelos para o mesmo carácter son iguais nos seus cromosomas homólogos, estamos falando de individuo

HOMOCIGOTOS ou RAZAS PURAS.

Mentres que se son diferentes, falamos de individuos

HETEROCIGOTOS ou HÍBRIDOS.

Chamamos XENOTIPO ó conxunto de todos os xenes presentes nun cromosoma dun individuo. FENOTIPO é a expresión visible destes xenes, por exemplo:

Para o caracter da cor do pelo, pode ter dous alelos:

Negro -> A Branco -> a

Un individuo que teña como xenotipo AA e outro que teña Aa , expresan o mesmo fenotipo: cor negro.

A expresión dos alelos esta relacionada cos tres tipos de herdanza:

Herdanza dominante Herdanza intermedia Herdanza codominante

No caso da herdanza na especie humana é moi complexa, e a maioría dos caracteres adoitan estar codificados por varios pares de alelos que non teñen por que atoparse próximos entre eles e incluso en cromosomas diferentes .

Ademais todo o que sabemos da xenética humana é observando os defectos ou os erros (mutacións) que acostuman manifestarse como enfermidades.

Neste RETO 3 imos a fixarnos en tres caracteres facilmente visibles:

1.- Ter a punta do dedo polgar curvo o estirar o dedo

2.- Podo enrolar a lingua dentro da boca ou non .

3.- Ter o lóbulo da orella pegado a mesma ou non

Fixemos unha enquisa a 200 persoas:

ENQUISA HERDANZA XENÉTICA

1-. Teño a punta do dedo do polgar curvo ao estirar o dedo formando un ángulo de 45 grados co resto do dedo.

a)SI b)NON

2-. Podo enrolar a lingua dentro da boca sen necesidade de acudir á axuda dos dentes.

a)SI b)NON

3-. Teño o lóbulo da orella pegado á orella.

a)SI b)NON

4-. Teño as tres características anteriormente descritas.

a)SI b)NON

Club de ciencias do IES de Beade

1.Dedo do polgar curvo ou recto

	Polgar curvo
Si	91
Non	109

2.Enrolar a lingua ou non

	Enrolar a lingua
Si	157
Non	43

3.Lóbulo da orella pegado ou despegado

	Lóbulo da orella pegado
Si	59
Non	141

Conclusións

Fixemos un total de 200 enquisas:

	Polgar curvo	Enrolar a lingua	Lóbulo da orella pegado	Teño as tres características
Si	91	157	59	26
Non	109	43	141	174

• Para o extremo do polgar curvo ou recto vemos que o que domina é o carácter de ter o dedo polgar non curvo,aínda que hai moi pouca diferenza, pensamos que iso e debido a dificultade de recoñecer claramente este carácter cando se realizaron as enquisas.
• Para o carácter de poder enrolar a lingua ou non , claramente domina o feito de poder enrolala tal como din as leis de Mendel deben aparecer aproximadamente un 75% carácter dominante y un 25% recesivo.
• Para o carácter lóbulo da orella pegado ou despegado, tamén se ve claramente que domina o lóbulo da orella despegado(75%) e un (25%) pegado.

Por último para a pregunta das 3 características este foi o resultado:

Como vemos os tres caracteres xuntos aparecen so un 13% este valor nos induce a deducir que non están ligados(non están no mesmo cromosoma) por lo tanto non se transmiten xuntos,son independentes.

Outros caracteres que chamaron a nosa atención son:

A calvicie, que nos homes é dominante e recesivo nas mulleres; é una herdanza influída polo sexo.

Pico de viúva, que depende da forma en que nace o pelo , que é dominante con respecto ó pelo continuo (recesivo) como vemos na foto. Que ademais é facilmente visible

Poderiamos estudar moitas características, unhas máis complexas ou/e visibles que outras, que herdamos dos nosos proxenitores, pero de todas elas é responsable o ADN.

2.Enrolar a lingua ou non

	Enrolar a lingua
Si	157
Non	43

3.Lóbulo da orella pegado ou despegado

	Lóbulo da orella pegado
Si	59
Non	141

Conclusións

Fixemos un total de 200 enquisas:

	Polgar curvo	Enrolar a lingua	Lóbulo da orella pegado	Teño as tres características
Si	91	157	59	26
Non	109	43	141	174

• Para o extremo do polgar curvo ou recto vemos que o que domina é o carácter de ter o dedo polgar non curvo,aínda que hai moi pouca diferenza, pensamos que iso e debido a dificultade de recoñecer claramente este carácter cando se realizaron as enquisas.
• Para o carácter de poder enrolar a lingua ou non , claramente domina o feito de poder enrolala tal como din as leis de Mendel deben aparecer aproximadamente un 75% carácter dominante y un 25% recesivo.
• Para o carácter lóbulo da orella pegado ou despegado, tamén se ve claramente que domina o lóbulo da orella despegado(75%) e un (25%) pegado.

Por último para a pregunta das 3 características este foi o resultado:

Como vemos os tres caracteres xuntos aparecen so un 13% este valor nos induce a deducir que non están ligados(non están no mesmo cromosoma) por lo tanto non se transmiten xuntos,son independentes.

Outros caracteres que chamaron a nosa atención son:

A calvicie, que nos homes é dominante e recesivo nas mulleres; é una herdanza influída polo sexo.

Pico de viúva, que depende da forma en que nace o pelo , que é dominante con respecto ó pelo continuo (recesivo) como vemos na foto. Que ademais é facilmente visible

Poderiamos estudar moitas características, unhas máis complexas ou/e visibles que outras, que herdamos dos nosos proxenitores, pero de todas elas é responsable o ADN.

ALELO: Son as distintas alternativas que presenta un mesmo xene nos individuos dunha poboación.

Estes alelos se atopan nos cromosomas homólogos, xa que cada un deles, ven dun proxenitor.

Se os alelos para o mesmo carácter son iguais nos seus cromosomas homólogos, estamos falando de individuo

HOMOCIGOTOS ou RAZAS PURAS.

Mentres que se son diferentes, falamos de individuos

HETEROCIGOTOS ou HÍBRIDOS.

Chamamos XENOTIPO ó conxunto de todos os xenes presentes nun cromosoma dun individuo. FENOTIPO é a expresión visible destes xenes, por exemplo:

Para o caracter da cor do pelo, pode ter dous alelos:

Negro -> A Branco -> a

Un individuo que teña como xenotipo AA e outro que teña Aa , expresan o mesmo fenotipo: cor negro.

A expresión dos alelos esta relacionada cos tres tipos de herdanza:

Herdanza dominante Herdanza intermedia Herdanza codominante

No caso da herdanza na especie humana é moi complexa, e a maioría dos caracteres adoitan estar codificados por varios pares de alelos que non teñen por que atoparse próximos entre eles e incluso en cromosomas diferentes .

Ademais todo o que sabemos da xenética humana é observando os defectos ou os erros (mutacións) que acostuman manifestarse como enfermidades.

Neste RETO 3 imos a fixarnos en tres caracteres facilmente visibles:

1.- Ter a punta do dedo polgar curvo o estirar o dedo

2.- Podo enrolar a lingua dentro da boca ou non .

3.- Ter o lóbulo da orella pegado a mesma ou non

Fixemos unha enquisa a 200 persoas:

ENQUISA HERDANZA XENÉTICA

1-. Teño a punta do dedo do polgar curvo ao estirar o dedo formando un ángulo de 45 grados co resto do dedo.

a)SI b)NON

2-. Podo enrolar a lingua dentro da boca sen necesidade de acudir á axuda dos dentes.

a)SI b)NON

3-. Teño o lóbulo da orella pegado á orella.

a)SI b)NON

4-. Teño as tres características anteriormente descritas.

a)SI b)NON

Club de ciencias do IES de Beade

1.Dedo do polgar curvo ou recto

	Polgar curvo
Si	91
Non	109

2.Enrolar a lingua ou non

	Enrolar a lingua
Si	157
Non	43

3.Lóbulo da orella pegado ou despegado

	Lóbulo da orella pegado
Si	59
Non	141

Conclusións

Fixemos un total de 200 enquisas:

	Polgar curvo	Enrolar a lingua	Lóbulo da orella pegado	Teño as tres características
Si	91	157	59	26
Non	109	43	141	174

• Para o extremo do polgar curvo ou recto vemos que o que domina é o carácter de ter o dedo polgar non curvo,aínda que hai moi pouca diferenza, pensamos que iso e debido a dificultade de recoñecer claramente este carácter cando se realizaron as enquisas.
• Para o carácter de poder enrolar a lingua ou non , claramente domina o feito de poder enrolala tal como din as leis de Mendel deben aparecer aproximadamente un 75% carácter dominante y un 25% recesivo.
• Para o carácter lóbulo da orella pegado ou despegado, tamén se ve claramente que domina o lóbulo da orella despegado(75%) e un (25%) pegado.

Por último para a pregunta das 3 características este foi o resultado:

Como vemos os tres caracteres xuntos aparecen so un 13% este valor nos induce a deducir que non están ligados(non están no mesmo cromosoma) por lo tanto non se transmiten xuntos,son independentes.

Outros caracteres que chamaron a nosa atención son:

A calvicie, que nos homes é dominante e recesivo nas mulleres; é una herdanza influída polo sexo.

Pico de viúva, que depende da forma en que nace o pelo , que é dominante con respecto ó pelo continuo (recesivo) como vemos na foto. Que ademais é facilmente visible

Poderiamos estudar moitas características, unhas máis complexas ou/e visibles que outras, que herdamos dos nosos proxenitores, pero de todas elas é responsable o ADN.

novos retos do ADN

Extracción do ADN  empregando unha froita

Extracción de ADN dun melón

Introdución

O ADN é a molécula onde se garda a información xenética dos seres vivos, Tamén controla as funcións vitais de todas as células, polo tanto, cada unha ten no seu núcleo ADN en forma de cromatina. Para poder visualizar este ADN no laboratorio, temos que extraer os seus filamentos do interior de cada núcleo, ademais de separalo do resto dos compoñentes celulares, como proteínas, lípidos, etc.

Fundamento

A continuación, observaremos detalladamente como se realiza esta extracción a través de distintos procesos físicos e químicos:

• Físicos:

1. Bater mecanicamente, empregase para romper as células.
2. A froita cóllese conxelada xa que así é máis fácil de romper có batedor.

• Químicos:

1. O lavalouzas é un xabón e, polo tanto, empregámolo para emulsionar (romper) a parte lipídica das membranas celulares .
2. A sal axuda a neutralizar a carga dos ións fosfatos do ADN.
3. O líquido das lentes de contacto é un proteolítico .
4. O alcohol axuda a desenrolar e manter desenroladas a moléculas de ADN.

Material

• Un melón
• Deterxente de lavalouzas
• Unha variña de vidro
• Sal (NaCl)
• Auga destilada
• Microscopio
• Probeta
• Líquido de lentes de contacto
• Batedor
• Alcohol de 96º
• Coador metálico
• Agulla de cultivo

• Recipientes

Métodos ou técnica da práctica

1. Cortar un anaco de melón e machucalo, é preferible que esté frío ou conxelado para que rompa facilmente.
2. Preparar unha solución tampón:
   200ml de auga destilada máis tres culleradas de deterxente de lavalouzas e unha de sal.
3. Meter a froita no batedor, mesturala coa solución tampón e bater a impulsos de aproximadamente 10 segundos.
4. Filtrar o resultante empregando o coador.
5. O líquido que resultante, pásase a unha probeta.

6. Engadir un chorro de líquido de lentes de contacto e mesturalo todo.
7. Engadir 50ml de alcohol, co fin de que o ADN se desenrole e se deposite na interfase entre o alcohol e a auga. Realízase moi coidadosamente facéndoo esvarar polas paredes do vaso para que non se mesture co filtrado e forme unha capa sobre el separada pola densidade.
8. Deixar repousar durante uns minutos. Observarase que vai subindo unha maraña de fíos brancos que serán o ADN do melón.
9. Recoller este ADN cunha variña; introducila ata xusto debaixo da separación entre o alcohol e o tampón e remover cara diante e atrás ata que as moléculas de ADN queden pegadas á mesma.
10. Deposítanse estes fíos brancos nun porta obxectos.
11. Co obxectivo de máximo aumento no microscopio observarase un anaco deses fíos. O ADN debe verse como filamentos delgados e separados.
12. Se queremos observar mellor o ADN podemos facer unha tinción empregando orceina acética.

Palabras Clave:

• Solución tampón: É a mestura en concentracións relativamente elevadas dun ácido débil e a súa base conxugada, é dicir, sales hidrolíticamente activas. Teñen a propiedade de manter estable o pH dunha disolución fronte á adicción de cantidades relativamente pequenas de ácidos ou bases fortes.
• Emulsión: Neste caso referímonos a romper as moléculas grandes de graxa en anacos máis pequenos.
• Grupo fosfato: É un dos grupos funcionais máis importantes para a vida. Encóntrase nos nucleótidos, tanto nos que forman parte dos ácidos nucleicos (ADN e ARN), como nos que interveñen no transporte de enerxía química (ATP) e tamén está presente nos fosfolípidos.
• Probeta: Tubo de ensaio para probas de laboratorio.
• Interfase: Lugar de separación entre dous líquidos de diferente composición ou densidade, neste caso alcohol e auga.
• Proteolítico: Substancia empregada para romper ou dixerir as proteínas.

Discusión

Probamos tanto con papaia coma con melón. Decidimos que é mellor co melón, xa que ten menos polpa e unha cor menos forte, polo que se ve con máis facilidade a subida do ADN.

Conclusión

O produto obtido da extracción non é ADN puro xa que, mesturado con el, hai fragmentos de ARN. Unha extracción "profesional" realízase engadindo encimas que fragmentan as moléculas de ARN e impiden que se unan ao ADN.

Agradecementos

Á nosa profesora de bioloxía por orientarnos con múltiples exemplos de prácticas científicas.

Vídeo do ADN subindo: https://www.youtube.com/watch?v=fa54ezwtnFQ

Fotos da práctica: https://www.youtube.com/watch?v=ybRqi-pmZkg&feature=youtu.be

Listaxe de referencias

Definición solución tampón, Wikipedia

Monografías: informe de experimento de extracción do ADN

Pequeno Dicionario Xerais da Lingua

Prácticas da CIUGA para Bioloxía de 2º Bacharelato

Autoría

Integrantes do Club de Ciencias do IES Beade:

Comesaña, Gaila	Larrán, Belén
Costas, Sara	Mejuto, Daniel
González, Lara	Miranda, Elisabeth
González, Nerea	Moreyra, Martina
Pérez, Sergio	Otero, María
Mouriño, Paula